MEYVE BAHÇELERİNDE SONBAHAR - KIŞ DÖNEMİ BAKIM İŞLEMLERİ

 MEYVE BAHÇELERİNDE SONBAHAR - KIŞ DÖNEMİ BAKIM İŞLEMLERİ

Erdem DURGUT

Zir. Yük. Müh.

           

            Sonbahar mevsiminin gelmesiyle havalar soğumaya, meyve ağaçlarının yaprakları sararıp dökülmeye başlar. Vegetatif  gelişme tamamlanıp, kış dinlenme periyoduna girilir. Bu dönemde de gerekli kültürel bakım işlemlerinin itina ile yerine getirilmesi gerekmektedir.

            Sonbaharda toprak tava geldiğinde nispeten derin  toprak işlemesi yapılır. Ancak köklere zarar verecek kadar derin işlemeden kaçınılmalıdır. Toprak işlemesi ile yabacı otlar yok edilir, kışı toprakta geçiren canlıların yuvaları bozulur. Yabancı otların yoğun olduğu bahçelerde tarla faresi zararı da fazla olabilmektedir. Özellilikle organik madde miktarının düşük olduğu bahçelerde dekara 3-4 ton yanmış hayvan gübresi verilerek işleme toprağa karıştırılması büyük fayda sağlamaktadır. Sonbahar işlemesinde toprak kesekli bırakılarak kış yağışlarından daha iyi faydalanılır. Yağış ve don olaylarının etkisiyle kesekler zamanla parçalanır.

            Sonbahar kış dönemi bakım işlemlerinden biri de gübrelemedir. Fosforlu ve potasyumlu gübreler sonbahar veya erken ilkbahar döneminde toprağa verilir. Yağışın az olduğu yerlerde ve killi topraklarda sonbaharda, fazla yağış alan yerlerde ve hafif topraklarda ise erken ilkbaharda verilmesi uygun olur. Gübreleme uygulamasından önce mutlaka toprak tahlili yapılarak, verilmesi gereken besin maddesi miktarları tespit edilmelidir. Fosforlu ve potasyumlu gübreler ağaçların taç iz düşümüne 15-20 cm derinliğe verilir.                                       

            Sonbahar kış döneminde hastalık ve zararlılarla mücadele işlemi de ihmal edilmemelidir. Bir çok hastalık ve zararlı etmeni kışı toprak altında, ağaçların gövde, çatlak ve kabuk altı ile yere dökülen yapraklar, meyveler, kuruyan dallar ve sürgünler üzerinde geçirir. Bu nedenle mücadeleye başlamadan önce bahçede  genel bir temizlik yapılması mücadelede başarı oranını yükseltir. Dökülen hastalıklı yapraklar ve meyveler gelecek yılın hastalık kaynağı olduğundan, toplanıp imha edilmelidirler. Bahçe kenarında konukçu bitkiler varsa yok edilmeli veya ilaçlanmalıdır.

            Yaprakların %75-80 ni döküldüğünde % 2 lik bordo bulamacı uygulaması önerilmektedir. Böylece sert çekirdeklilerde bakteriyel kanser, yumuşak çekirdeklilerde ateş yanıklığı ve benzer hastalıklarla karşı önlem alınmaktadır.

Hastalık ve zararlılarla bulaşık bahçelerde  budama yapılarak kuruyan dallar kesilmeli, budama artıkları toplanıp yakılmalıdır. Budama aletlerinin temizlik ve dezenfeksiyonuna da dikkat edilmelidir. Hastalık ve zararlılarla mücadele amacıyla budama erken yapılır. Ancak sağlıklı ağaçlarda budama işlemi sert kış soğukları geçtikten sonra ve gözler  uyanmadan önce yapılmaktadır. Budama sonrasında hastalık yoğunluğuna göre %1- % 2 lik   bordo bulamacı uygulaması yapılır.

Kabuklu  bit zararı görülen bahçelerde sert çekirdeklilerde gözlerin uyanmasından 1 ay, yumuşak çekirdeklilerde 15-20 gün önce kış ilaçlaması yapılır. Kış ilaçlamasında kışlık yağlar kullanılır. İlaçlama ile ağaçların gövde, dal ve sürgünleri ince bir yağ tabakası ile kaplanarak zararlı etmenler havasız kalarak çıkışı engellenmekte ve zaman içinde ölmektedir. Kış mücadelesi ile zararlıların yanında faydalı canlılara da zarar verilmektedir. Bu nedenle her yıl mücadele yapmak yerine, bahçelerde iyi bir inceleme yapılarak 3-4 yılda bir  kış ilaçlaması yapılması daha uygun olmaktadır.